ҚАЭІРГІ ЗАМАНҒЫ АҒЫЛШЫН-ФРАНЦУЗ ОРИЕНТАЛИЗМІНІҢ НАҒЫЗ КЕМЕЛДЕНГЕН ШАҒЫ
«Ислам — жанды және екпінді дін, ол адал, парасатты және Кұдайдан қорқып өмір
сүрудің үлгісін ұсына отырып, ондаған немесе жүздеген миллиондардың жүрегіне, ақы-
лына және ар-ұжданына жүгінеді. оның ортодоксалды формула-
лары, әлеуметтік апологетикасы ғана қалып қалды.
оны
жақтаушы білімділер мен парасаттылардың басым көпшілігі сезетін және болашақ
үшін қауіптілігі, әсіресе сезілетін басты қиыспаушылық осында жатыр. Қуушылардың ерік-жігерін бағындыруға наразылық пен олардың интеллектіне жүгіну арасында үне-
м і шыңырау болғанда, ешбір дін ақыр аяғында дезинтеграцияға қарсы тұра алмайды.
Мұсылмандардың басым көпшілігі үшін қазір бұл мәселенің көлденең тұрмауы модер- нистер ұсынған шұғыл шаралар иірімдеріне түсіп кетуден бас тартқан улемдер
қайта
қарауды кейінге қалдыра беруге болмайтынын ескерту.
И слам
қозғамаст ан,
оның іргелі ұстанымдарын қа ла й қ айт а тұжырымдауға болады деген модернистер
ж иі қоятын
шешуін
таба алармыз» .100
ө зд ігін е н ж асай
а л м а й т ы н ы н р е к о н с т р у к ц и я л а у
тұж ы ры м дау
бүгінгі д әстү р л і
о р и е н т а л и с т е р д ің қ о л ы н а н келеді д еп ж о р ам ал д ан ад ы .
Г и б б т ің а й ты п к е т к е н и с л ам ы Ш ы ғы ст а қ о л д а н ы л ы п ,
уағы з-
д ал ы п ж үрген и с л а м н а н бұрын болған. А л ай д а м ұндай п е р с п е к т и в а л ы қ и сл ам — о р и е н т а л и с т е р д ің
қ о ғ а м д а с т ы ғ ы н а
аса а л м а й т ы н д ы қ т а н )
Г и б б т ің м ұндай
«ислам»
о р и е н т а л и с т е р д ің тұ ж ы р ы м д ар ы н қаб ы л д ау ы
с а н а с ы н а
т а л а с қ а н с о ған д е й ін и с л ам ға қауіп ж о қ .
Б ір а қ р е ф о р м а т о р л ы қ д ін басы лар
и сл ам д ы қ а й т а тұж ы ры м дауды
с ә т -
т е - а қ мін детті түрде қ и ы н д ы қ т а р болады . Ә рі м ұн дай қ и ы н д ы қ т а р , ә р и н е , о н ы ң
қ а й т а о р н ал асу ы н білдіреді. Г и ббтің
қ и ы н д ы қ т а р д а н
тұж ы ры м дауға д а й ы н д ал ы п
қ а й д а
э п и с т е м и о л о г и я л ы қ
к ел , д е м е к ,
с о н ы ң ү стін ен и сл ам д ы зерттей ал ат ы н бақы лау п л атф о р м асы .
243
