К,удайтану баяны

Tapfa

к,арсы

курылтан

дэстурлер1

бар

едг

Олар

кейде

тацтажайып

Ta6biciapfa

к,ол

жетюздЕ

1872

жылы

шах

темею

енд!pici,

сауда

мен

экспорт

монополиясы-

ньщ кукын Англията

сатып,

ирандык, кэстке р лер д!

саудадан

аластады.

Осы

кез-

де

молдалар

ирандык,тардын, темем

шегуше тыйым

салтан

пэтуаны

жариялады.

Шах

ез

закыньщ

кушш

жоюта

мэжбур

болды.

Киел1

К,ум

кдласы

к,анк,уйлы

Те ­

геран

режимше

бегет

бола

бастады.

Дши

тыйым

адамдардыц,

xepiciHm e,

дшге

жупнуш е

жол

ашты.

Теизмнщ

кемшш

тустары

Кудайды

жок,к,а

шытарута

себеп

болтаны

сияк,ты,

Туркияда

да

медреселердщ

жабылуы

туламалар

беделш

к,ул-

дыратты.

Исламдаты

ец

сауатты,

байсалды

жэне

сергек

шотыр

элареген

кезде

к,ылует сопылытынын, шектен

шыкдан Typi

жалтыз дши утым

болып

к,алды.

9зге

модернистер

куштеп

устантан

к,ысым

туйык,тан

шытудын,

жолы

емес

деп

саналды.

Ислам

бегде

еркениеттермен

к,арым-к,атынаста

эрдайым

табыс-

ты

болды.

Олар

дш нщ

к,отамда

тамыр

жаюы

мен

мызтымай

к,алуы

к,ажет

деп

санады.

0згеркке деген

мук,таждык, айк,ын

с е з тд Е

Ke6i

еткенге

yumin

отырды.

Bipax,

онда

надандык,

пен

бос

сешм

тана

бар

едЕ

Сонымен

6iрге

ислам

адам-

дардын,

eTKip

кезкдрасын

жеттд1руге

жэрдем

бердЕ

Дш

адам

денсаулытыньщ

бузылуына рукдат етсе, бук!л элемдеп

мусылмандардан рухани тыныштык, кетер

едЕ

Мусылман

модернистер1

Батыск,а

да

душпан

емес

ед|.

Ислам

Еуропа

мен

Bipiккен Улттар уйымына

ык,палы

кушД

яхуди-христиандык, к,ундылык,тарын

бе-

лшкендктен, Батыстыц тендж , азаттык, пен еркш дж идеялары мусылмандар ара-

сында

к,олдау тапты.

Батые

«.отамыньщ заманауи

сипат алуы, 6ip

жатынан, жан,а

6ip

тендж

TypiH

тудырды.

Модернистер

халыкда

христиандар

мусылмандарта

Караганда,

исламдык, eMip

салтына

кеб1рек

кешкенш

жетмздЕ

Еуропалык, салт-

пен

тотысуда

улкен

суйкпенш ш ж

пен

Te6ipeHic

бар

едЕ

Аукатты

мусылмандар

Еуропада

б!л!м

алды.

Еуропа

философиясын, эдебиетш жэне

идеяларын

к,абыл-

дап,

алтан

бЫмш

халк,ына

беру

ушш,

елдерше

к,уштарлык,пен

оралып

жатты.

Жиырмасыншы гасырдыц басында, к,алай

болтанда да, ap6ip

мусылман зиялысы

Батыстын, к,ызук,анды

кдлдаушысы

болды.

Жацашылдар

интеллектуалды

мшез-к,улык,к,а

ие

ед!.

Сонымен

6ipre

Ислам

мистицизмшщ кей турлер1мен байланые курган болатын. Сопылык, пен

Ишраки-

дщ эр екетш т жэне символикалык турлер1

бурынты датдарыс сэттершде мусыл­

мандарта

жэрдем

берген

едЕ

Олар

кдйтадан

осытан

бет алды.

Кудай

тэж1рибе-

ci

басты

бегет

емес,

модернизмге

етуд1

тездететш, тамыр

жаюына

жол

ашатын

куш

болып

кершдЕ

Осылайша,

ирандык,

модернист

Жамал

ад-Дин

эл-Аутани

(1839-1889)

модернизмжн,

жалынды

кортаушысы

бола

тура,

Сухрауардидщ

Ишраки

мистицизмшщ де

6mripi

ед!.

Иран,

Аутанстан,

Мысыр

мен

Ундктанды

аралатан

сапарында

Аутани

езш

к,алатан

адамнын,

кэдесше

жаратута

тырысты.

8з1н

сунниттер ушш

суннит, шииттер ушш

шиит, тецкеркил, дши

философ жэне