#

+

214

8

- Т

А

Р

А

У

К эсiп ке р л iк

капитал

кeздерi

ВК инвестициядан Yлкен цайтарым anyFa ерекше мYдделi. 8.2-кестеде жиi кезделе-

TiH мацсаттар усынылган. Эрине, бул мацсаттар икемдi. Мысалы, компанияныц нарыц-
тагы орны кYштi болса, жацсы ацша агымын бере алса немесе басшылыц кэсшорынга
ез царажатыныц бiраз белiгiн салса, мацсаттардыц бiразы орындалганы. Алайда тэуе-
келдер цандай болса да, инвестицияныц жылдыц цайтарымыныц (ROI)

20-30% болуы

тым жогары деп есептелмейдг

8

- 3

d

Ж

а

^

а

в е н ч у р

у с ы

н ы

с т а р ы

н

б

а

г а

л а

у

к р и т е р и й л е р 1

©нiм идеясы мен менеджменттщ

кYшiн

багалаумен

бiрге, жаца венчур усыныстарын

багалаудыц бiрцатар критерийлерi бар. Зерттеyшi Дин А. Шеперд жаца венчyрлердi ба-
ралауда ВК цолданатын сегiз мацызды фактордыц тiзiмiн жасады:

1.

Енгiзy мерзiмдерi.

2.

Н епзп жетiстiк факторыныц турацтылыгы.

3.

Yйренyге ц а б ш е т болу.

4.

Кешбасшылыц мерзiмi.

5.

Бэсеке.

6.

Нарыцца ену имитациясы.

7.

Масштаб.

8.

Индустриямен байланысты цузыреттер.29

Эр фактор жогары/темен кезцараспен

аныцталган

(аныцтамаларды

8.3-кестеден

царацыз).

Зерттеyшiлердiц келесi тобы мундай критерийлердiц 28-iн цурып, оларды алты iрi

санатца топтастырды:

1.

Кэсткердщ жеке бас цасиеттерг

2.

Кэсткердщ тэжiрибесi.

3.

©нiмнiц немесе цызметтщ сипаттамасы.

4.

Нарыц сипаттамасы.

5.

К,аржы мэселелерi.

6.

Венчур командасыныц табигаты.30

Басца

зерттеушлер

де

осыларра

уцсас

нэтижелер

тапцан.

Мысалы,

бiр

зерттеу

жумысында

венчур

усынысына

скрининг

жэне

багалау

жYргiзгенде,

венчур

капита­

лист

цолданатын

критерийлер

царастырылды.

8.4-кестеде

зерттеуде

цолданылган

факторлар

бершген.3 Нэтижелер

керсеткендей, венчур

капиталистер усынысты

орта

есеппен -

алты

минутта скриниг жасап шыгып, усынысты жалпы

багалаудыц

21-ми-

нутында «алга/тоцта» шешiмiн цабылдай алган. Бастапцы скрининг кезiнде венчурлж
капитал

фирмасыныц

талаптары

жэне

усынылган

бастаманы

iске

асырyFа

кiрiсетiн

индустрияныц узацмерзiмдi дамуы жэне табысы мацызды фактор болганы аныцталды.
Толыгырац багалау кезшде кэсiпкерлердiц тэжiрибесi мен усыныстыц сипаттары ма­
цызды орын алган.

Венчyрлiк капиталдыц «сураныс жагын» царастырран басца зерттеуде 100 000 дол­

лар не одан да кеп царажатца Yмiткер 318 жеке кэсшкер арасында сауалнама жYргiзiлдi.
Зерттеу нэтижесшде кэсiпкерлердiц царжы алуда табысца жетyi терт басты айнымалы
санатца байланысты екеш белгiлi болды: (1) кэсшкерлердщ цасиеттерi: бiлiмi, тэжiри-

бесi, жасы, т.б.; (2) венчур сипаттары: кезещ, индустрия TYрi, орны (мысалы, цалада не­

месе ауылда);

(3)

талаптардыц сипаттары:

мелшерi,

бизнес-жоспар, келешек капитал

кез^ (4) кецес кезi: технология, бизнес-жоспарды дайындау жэне царжы iздеy орында-
ры бойынша.32

Бизнес-жоспар жаца венчур усынысындагы аса мацызды элемент жэне ол толыц,

TYсiнiктi эрi айцын болуы керек. ВК эдетте жоспардыц бес басты аспектш талдайды: (1)
усыныс келем^ (2) царжылыц сенiмдiлiгi мен цамтамасыз етшуц (3) инвестиция цайта-
рымы; (4) бэсекелiк артыцшылыцтары жэне (5) компания менеджменту

Багалау п р о ц еа эдетте кезецдерден турады. Солардыц ш ш д еп ец басты терт кезец

теменде бершген.