♦ •

166

В

- Т

А

Р

А

У

К эсiп ке р л iк

м Y м кiндiктердi

б а га л а у

Н А Р Ы К .Т А Н Д Ы Р У

Жаца венчурдi

нарыцтандыру туралы

ацпаратты

жинау мен талдау -

оньщ

болашац

табысын баFалауда eмiрлiк мацызы ©те зор. Талдаудыц Ym Heri3ri саласы бар: (1)

букш

элеуеттi нарыцты

зерттеу жэне тауар

мен

^ызметтерд1 тутынушыларды

(немесе цол-

данушыларды)

аныцтау;

( 2 )

кэсшорынныц

ыцтимал

нарыцты

цолдану жэне

кецейту

мумкшдМн сараптау; ( 3 ) нарыцты сараптау арцылы венчурдщ мYмкiндiктерi мен тэуе-
келдерш аныцтау. Осы зерттеулерге TYрлi аппарат к©здерi цажет. Нарыцтандыру мум-
кшдМн аныцтау уmiн мынадай аппарат к©здерi мацызды:

•

Жалпы экономикалык багыттар.

Жаца тапсырыстар, TYрFын уй цурылысы, туты-

нушылыц mыFындар мен ©нертабыстар сияцты эртурлi экономикалыц к©рсетк1ш-
тер.

•

Нарык туралы аппарат.

Клиенттер, клиент сураныстары

жэне

оFан

эсер

ететш

факторлар. Мысалы, маусымдыц сураныс немесе суранысты реттейтiн мемлекеттiк
ережелер.

•

Бага туралы аппарат.

Уцсас, толыцтырушы немесе алмастырушы ©нiмнiц баFасы.

Базалыц баFа немесе жецiлдiктер.

•

Бэсекелестер туралы аппарат. Н епзп бэсекелестер мен олардыц куmтi

жацтары.

Нарыцтыц факторFа

10-тарауда терецiрек тоцталамыз.

Осы жерде жаца венчурдi

жалпы баFалау уmiн маркетинг™ зерттеу цундылыFыныц мацызын атап ©ту керек.22

Жузеге

асыру мумкiндiгiн

кешендi

зерттеу тэсiлi

бизнес

жоспарды

дайындаумен

уштасатын процесс (оны

12-тарауда терещрек царастырамыз). Устаным бизнестi бас-

тамай

турып,

оны

царжыландыру

капиталистерiне

усынбастан

бурын

венчурдiц

эр

сегментiн баFалау цаж етттн аныцтап отыр.

Осы тараудыц соцында бА-цосымшада идеяны жузеге асыру мумкшдМн аныцтап

талдаута к©мекmi цурал ретiнде арнайы улп бершген. Улпш идеяны жузеге асыру жос-
парын цуру ymiн цолданура болады.

Бул yлгi сурац-жауап тyрiнде дайындалып, кэсш-

керлерге идеяны алFа тартудан бурын мацызды сегменттер туралы пШр цалыптасты-
руFа мyмкiндiк бередi. Жалпы венчур капиталистерi кез келген кэсiпкерлiк венчурдщ
тэуекелдерiн сiзбен, басцарушы командацызбен жэне венчурлж идеяцыздыц кемшгшк-
терiмен байланыстырады. Сондыцтан осы тэуекелдi баFалаудыц тыщылыцты ойласты-
рылFан жобасын жасауыцыз керек.

6 - 6

ВЕНЧУРД1

Б А Г А Л А У Д Ы И КД31РГ1

з а м

а н р ы

ЭД1СТЕР1

Т Т 7

Венчурдi

багалаудык
K,a3ipri замангы
0дiстерiне шолу:
дизайн эдiсi
жэне

«унемшт

стартап» эдiсi

Осы б©лiмде yнемi ©згерiсте болатын кэсткерлж элемде орын алFан жаца урдштермен
цатар, жаца венчур мен бизнес концепциясын баFалаудыц цазiргi заманFы эдiстерi ца-

растырылады. К,арцынды дамып келе жатцан кэсткерлж ортада дизайн эдiсiнен

бас-

тап, «yнемдi ©ндiрiс» цщсше дейiн, яFни барлыц жаца эджтер, венчур идеясы мен кон­
цепциясын дамыту арцылы кушейтуге баFытталFан.

6

- 6

a

Д

и

з а

й

н

э

д

с

СоцFы

кезде дизайн

бизнес

элемiнiц

ец

к©п талцыланатын тацырыбына

айналды.

Су-

раныстыц жоFарылыFы сонша, университеттер ауыл mаруmылыFы немесе инженерлж
сияцты техникалыц факультеттердi дамытумен цатар, дизайн эдiсiне негiзделген баFдар-
ламалар дайындаура назар аударды. Медицина, тутынушылыц тауарлар жэне т.б. к©пте-
ген индустриялар мэселелерiн mеmетiн, дизайота баFдарланFан IDEO

компаниясынан

шабыт алFан Стэнфорд университетi дизайн институтын цурды (к©пmiлiкке ол D мекте-

бi атымен танылFан). Ал Торонто университетшщ Ротман менеджмент мектебi бук1л оцу

баFдарламасын

бизнес-дизайн негiзiнде дайындады.

Бул

баFдарламалардыц мацсаты -

болашац бизнес к©шбасшыларыныц кyнделiктi тэжiрибесiне ойлаудыц дизайн жуйесш

(немесе ойлаудыц жобалау жуйесш)

енпзш, соFан уйрету. Атацты P&G жэне Microsoft

компаниялары дизайнFа ерекше назар аударып отыр. Бул эдж - кэсiпкерлер мен олар­
дыц бастапцы венчур тужырымдамасын баFалау ушш ©мiрлiк цажеттiлiгi бар цурал.